Lexicon

Bewustwording • Awareness | Bewustzijn, bewust worden van bv. de noden die samengan met een aandoening.
→ NET Awareness acties: Agenda en Nieuws

Bijwerking • Side effect | 1—Elke behandeling of medicijn kan ongewenste effecten meebrengen. De aard en intensiviteit van een bijwekring verschilt van persoon tot persoon. Vaak gelijken medicinale bijwerkingen op de klachten veroorzaakt door de NET. Bespreek gewaarwordingen met je behandelende arts. Hou desnoods een lijstje bij zodat je klachten kan koppelen aan voeding, gebeurtenissen, medicijnen, behandelingen.

Biopsie • Biopsy | Onderzoek van weefsel dat uit een levend organisme is verwijderd door bv. een punctie.

Buikholte • Abdomen | Deel van het lichaam tussen ribbenkast en dijbenen. In de buikholte bevinden zich onder ander de spijsverteringsorganen en het urinesysteem. Met een echo en scan van de abdomen beoordeelt de arts de buikinhoud en -organen (lever, milt, alvleesklier, galblaas, galwegen, nieren, maag, darmen, adrenalineklier, urineblaas en -buis, appendix, eierstok, eileider, baarmoeder, zaadleider).

Carcinoom • Engels woord | Kwaadaardig gezwel.

Chemo-embolisatie • Engels woord | Is vergelijkbaar met chemolipidolisatie. Tijdens een arteriografie wordt via de slagader medicatie ingespoten om een levergezwel te verkleinen of te doen verschrompelen.

Chemotherapie • Engels woord | Behandeling met een uit chemische stoffen bereid geneesmiddel om remming van de celgroei (bv. bij turnoren) te verkrijgen.

Cholecystectomie • Engels woord | Operatieve verwijdering de galblaas.

Chronisch • Engels woord | Langzaam, met slepend verloop.

Coloscopie • Engels woord | Darmonderzoek d.m.v. een soepele buis met bestuurbaar einde waarin verlichting zit. Via de aars wordt de binnenkant van de darm onderzocht (zie ook endoscoop).

Constipatie • Engels woord | Ook wel obstipatie, verstopping, trage en bemoeilijkte stoelgang.

Contra-indicatie • Engels woord | Tegenaanwijzing, een argument tegen het uitvoeren van een bepaalde behandeling of onderzoek.

Contrastvloeistof • Engels woord | Een product dat organen of bloedvaten zichtbaar maakt op röntgenfoto’s.

Cytostatica • Engels woord | Geneesmiddelen die ingrijpen op de celdeling zodat zij de vermenivuldiging ervan beletten en de cel vernietigen, b.v. bij kanker.

Defecatie • Engels woord | Stoelgang, het uitscheiden van ontlasting.

Diabetes mellitus • Engels woord |Suikerziekte, gestoorde suikerstofwisseling.

Diagnose • Engels woord | Vaststelling van een ziekte door geneeskundig onderzoek.

Diarree • Engels woord | Buikloop of veelvuldige, ongevormde, waterige ontlasting.

Diurrese • Engels woord | Ascheiding van urine.

Diureticum • Engels woord | Medicatie die urineproductie doet toenemen, een urineafdrijvend middel; gebruikt voor ascites.

Drain • Engels woord | Soepel buisje waardoor lichaamsvocht naar buiten kan afvloeien, bv. in omgeving van operatiewonde; galwegendrain, waarlangs galvocht na een lever- of galblaasoperatie afgevoerd wordt.

Duodenum • Engels woord | Twaalfvingerige darm, het bovenste deel van de dunne darm waar de galbuis en de alvleesklier in uitmonden.

Disfunctie • Engels woord | Verstoring van de normale werking van een orgaan.

E.C.G. • Engels woord | Een elektrocardiogram. Zichtbare curve van de elektrische activiteit van de hartspier d.m.v. een toestel en elektroden die op de huid gekleefd worden.

Echografie • Engels woord | Onderzoek van inwendige organen bv. de lever d.m.v. teruggekaatste geluidsgolven. Men kan het orgaan als het ware schijf na schijf onderzoeken.

E.E.G. • Engels woord | Een elektro-encefalogram. Zichtbare curve van de hersenactiviteit d.m.v. een opnametoestel en elektroden die op de hoofdhuid gekleefd worden.

E.M.G. • Engels woord | Een elektromyografie. Met dit onderzoek krijgt men een idee van de spier- en zenuwwerking d.m.v. een opnametoestel en op de huid bevestigde elektroden.

Endoscoop • Engels woord | Instrument, bv. met elektrische lampjes en spiegeltjes, om lichaamsholten en inwendige kanalen te onderzoeken (b.v. gastroscoop, coloscoop).

Endocsopie • Engels woord | Onderzoek en/of kijk-operatie van een inwendig lichaamsholte of -kanaal, zoals buik- en borstholte, slokdarm.

Enteritis • Engels woord | Darmonsteking.

E.R.C.P. • Engels woord | Een endoscopische retrograde cholangiopancreatografie. Inwendig onderzoek van galwegen en pancreas d.m.v. een endoscoop die via de mond en de maag in het duodenum ingebracht wordt onder controle van röntgenscherm.

Follow-up • Follow-up | Langdurige, voortgezette controle van de patiënt na een behandeling.

Gastritis • Engels woord | Ontsteking van het slijmvlies van de maag en de dunne darm (buikgriep).

Gastro-enterologie • Engels woord | Medisch specialisme in onderzoek, diagnose en behandeling van maagdarmziekten. Een MDL of maagdarm-arts is een specialist op het gebied van het spijsverteringsstelsel. Maagdarm-geneeskunde.

Gastroscopie • Engels woord | Inwendig onderzoek van de maag d.m.v. een buigzaam buisje dat via de mond en slokdarm tot in de maag geschoven wordt. Het is een kijkinstrument voor visueel onderzoek van de binnenkant van de slokdarm en maag.

Glucose • Engels woord | Suiker.

Glycemie • Engels woord | Glucosegehalte in het bloed, bv. bij suikerziekte (diabetes) is dit verhoogd.

Hepatoloog • Engels woord | Specialist op het gebied van hepatologie of leverziekten.

Hepatectomie • Engels woord | Gehele of gedeeltelijke verwijdering van de lever.

Hormoon • Engels woord | Door het lichaam geproduceerde stof, die via de bloedstroom bepaalde organen tot werkzaamheid aanzet. Hormonen regelen de stofwisseling (= metabolisme), spijsvertering (= digestie) en geslachtelijke functies (= seksualiteit). Spijsverteringshormonen zijn afkomstig van de alvleesklier (o.a. insuline en glucagon) en de maag- en darmwand.

Hyper • Engels woord | Te veel.

Hypertensie • Engels woord | Verhoogde bloeddruk.

Hypo • Engels woord | Te weinig.

Hypoglycemie • Engels woord | Te laag glucosegehalte (suiker) in het bloed.

Hypotensie • Engels woord | Lage bloeddruk.

Incidentie • Engels woord | De incidentie van een aandoening geeft het aantal nieuwe gevallen tijdens het laatste jaar aan. De prevalentie van een aandoening geeft het totale aantal actieve gevallen tijdens een bepaald jaar aan, onafhankelijk van het feit of ze dat jaar ontstaan zijn of al in vorige jaren gediagnosticeerd werden.

Incisie • Engels woord | Insnijding.

Indicatie • Engels woord | Aanwijzing omtrent oorzaak of behandeling van een ziekte.

Infectie • Engels woord | Besmetting door het binnendringen in het lichaam en zich vermenigvuldigen van ziekteverwekkende microorgarnsmen.

Infuus • Engels woord | Intraveneuze toediening van vocht al of niet met toevoeging van geneesmiddelen. Hiervoor wordt een katheter (dun kunststofbuisje) in de ader geprikt en via een kunststofleiding wordt het vocht toegediend.

Injectie • Engels woord | Inspuiting.

Insufficiëntie • Engels woord | Onvoldoende werking van een orgaan (bv. leverinsufficiëntie).

Insuine • Engels woord | Regulerend hormoon voor de suikerstofwisseling; normaal geproduceerd door de pancreas. Diabetespatiënten krijgen bijkomend insuline toegediend.

Intensive care • Engels woord | Afdeling voor intensieve behandeling en verpleging van ernstig zieke patiënten, met continu toezicht door machines en verpleegkundigen of artsen.

Intra-arterieel • Engels woord | Inspuiting in een slagader.

Intra-musculair • Engels woord | Inspuiting in een spier.

Katheder • Engels woord | Buisje dat in het lichaam wordt aangebracht. Men onderscheidt twee groepen. Een eerste groep zijn de vochttoevoerkatheters: enerzijds veneuze katheters (deze katheter wordt in de ader geplaatst; langs die katheter krijgt men een infuus en dus het nodige vocht en voedingsstoffen zolang men niet of onvoldoende eet en drinkt) en anderszijds arteriële katheters (deze katheter wordt aangebracht in een slagader; via deze katheter kan men constant de bloeddruk controleren en bloedmonsters nemen zonder telkens te prikken). Een tweede groep zijn de vochtafvoerende katheters: maagsondes (zie sonde), blaassonde (zie sonde) en de galwegendrain (zie drain).

Koliek • Engels woord | Kramp met hevige pijn.

Laparoscopie • Engels woord | Onderzoek van en/of kijk-operatie in de buikholte met een slang (laparoscoop) met micro-camera. Via een kleine opening in de buikwand kunnen de organen van de buikholte, vergroot op een beeldscherm, geïnspecteerd worden. Het litteken en de hersteltijd na laparoscopie is veel kleiner dan na een open buikoperatie.

Latent • Engels woord | Verborgen, onmerkbaar, niet waarneembaar.

Leverbioptie • Engels woord | Leverweefsel dat via een holle naald verkregen wordt, die na plaatselijke verdoving door de buikwand in de lever geprikt wordt. De biopsie maakt het mogelijk een microscopisch onderzoek van een stukje weefsel te doen.

Lonfunctieonderzoek • Engels woord | Onderzoek naar de werking van de longen. Door blazen in een machine wordt de longinhoud gemeten. De metingen geven ook een inzicht in de mogelijkheden en beperkingen.

Maagsonde • Engels woord | Een fijn soepel buisje dat via de neus, de keel en de slokdarm, naar de maag voert. De sonde dient om overtollig maagvocht te laten afvloeien, het verhindert ook het braken. Langs de sonde kunnen ook geneesmiddelen en voeding worden toegediend.

Metastase • Engels woord | Fase van kanker waarbij de oorspronkelijk primair tumor zich verspreid of uitzaait over de rest van het lichaam. Door de bloed-, zenuwen- en lymfestroom kunnen tumorcellen naar een andere plaats in het lichaam gebracht worden, waardoor daar ook een nieuwe haard ontstaat. Na uitzaaiingen van een primaire tumor is de kans op herstel meestal aanzienlijk geringer dan vóór de uitzaaiingen. Om die reden is het erg belangrijk dat tumoren in een vroeg stadium worden ontdekt en verwijderd of behandeld.

Multidisciplinair • Engels woord | Behorende tot verschillende disciplines bv. personen uit verschillende vakgebieden, zoals arts, verpleegkundige, maatschappelijk werker, fysiotherapeut … die samen overleg plegen over een patiënt.

Narcose • Engels woord | Verdoving. Door middel van een narcoticum (verdovend middel) komt men in een toestand van gevoelloosheid of volledige verdoving zodat men een onderzoek of behandeling kan uitvoeren die anders te pijnlijk zou zijn.

NET & MEN infodag • Engels woord | verklarende tekst in nederlands

NET Cancer Day • Engels woord | verklarende tekst in nederlands

N.M.R. • Engels woord | Nucleaire magnetische resonantie, onderzoeksmethode met beeldvorming.

Obstipatie • Engels woord | Verstopping, moeilijke stoelgang, ook constipatie genoemd.

Obstructie • Engels woord | Afsluiting door verstopping, bv. galwegobstructie.

Oedeem • Engels woord | Abnormale ophoping van vocht in de weefsels.

Palgebra • Engels woord | verklarende tekst in nederlands

Pancreas | Zie alvleesklier.

Pathologisch • Engels woord | Ziekelijk, afwijkend van het normale.

Prevalentie • Engels woord | De prevalentie van een aandoening geeft het totale aantal actieve gevallen tijdens een bepaald jaar aan, onafhankelijk van het feit of ze dat jaar ontstaan zijn of al in vorige jaren gediagnosticeerd werden. De incidentie van een aandoening geeft het aantal nieuwe gevallen tijdens het laatste jaar aan.

Prognose • Engels woord | Verwachting omtrent het verdere verloop van een ziekte.

Punctie • Engels woord | Via een holle naald die geprikt wordt in het lichaam wordt er vloeistof of weefsel opgezogen.

Radiografie • Engels woord | Het maken van foto’s en films met radioactieve stralen, röntgenstralen.

Rash • Engels woord | Huiduitslag.

Receptor • Engels woord | Ontvanger.

Recidief • Engels woord | Hernieuwde verschijnselen van een ziekte die schijnbaar genezen was.

Rectaal • Engels woord | Met betrekking tot de endeldarm.

Regressie • Engels woord | Terugval, bv. van de ziektetoestand.

RFA • Engels woord | radiofrequentie-ablatie is een techniek om door hitte levergezwellen te vernietigen.

Screening • Engels woord | Het vroegtijdig proberen vaststellen van een ziekte zodat ze geneesbaar is. Voor NENs bestaan (nog) geen screeningsmiddelen.

Sonde • Engels woord | Een fijn, soepel buisje dat ingebracht kan worden in een lichaamsholte. Een maagsonde wordt via de neus tot in de maag gebracht om overtollig maagvocht te laten afvloeien; verhindert ook het braken. Een blaassonde loopt via het urinekanaal naar de blaas om de urine constant af te voeren; belangrijk om bv. urinedebiet en werking van de nieren te controleren.

Spasme • Engels woord | Kramp.

Spirometrie • Engels woord | Longfunctieonderzoek waarbij metingen worden verricht.

Stenose • Engels woord | Vernauwing, die in ernstige gevallen kan leiden tot een afsluiting.

Symptoom • Engels woord | Ziekteverschijnsel of -klachten.

Syndroom • Engels woord | Een verzameling of een complex van verschijnselen, dat in dezelfde samenstelling regelmatig voorkomt, zodat het als kenmerkend voor een bepaalde ziektetoestand wordt beschouwd. Het Carcinoïd syndroom duidt op specifieke klachten die horen bij een functionele NET. → NET Diagnose en Meest voorkomende NETs

Trachea • Engels woord | Luchtpijp.

Transfusie • Engels woord | Het overbrengen van bloed van de ene mens naar de andere (bloedtransfusie).

Urinezuur • Engels woord | Komt voort uit de afbraak van bestanddelen die zich in de kern van levende cellen bevinden. Een te hoog gehalte aan urinezuur in het bloed kan aanleiding geven tot jicht, een pijnlijke aandoening door het kristalliseren van het urinezuur in de weke delen rond voornamelijk kleine gewrichten (bv. teen).

Walgebra • Engels woord | verklarende tekst in nederlands

X-stralen • Engels woord | Röntgenstralen om een röntgenfoto of röntgenopname te maken.